จิตใต้สํานึก(SUBCONSCIOUS)

จิตใต้สํานึก(SUBCONSCIOUS)



จิตใต้สํานึก(Subsciousness) คือจิตที่ทำหน้าที่อิสระไม่สามารถการควบควมได้ โดยมันจะทำหน้าที่หรือตัดสินใจได้ด้วยตัวเองโดยที่ไม่ต้องคิด หรือวิเคาะ  สภาวะการตัดสินใจเกิดจากการสะสมมาจากจิตสำนึกในเรื่องราวต่างๆ ไว้  และพอถึงเวลา บางสถานะการณ์จิตใต้สำนึกจะดึงข้อมูลออกมาเอง โดยที่ไม่ต้องคิด ไม่ต้องมาวิเคาะว่าดี ไม่ดี ถูก ไม่ถูก   แต่มันจะตัดสินใจเองแล้วส่งออกมาให้เรา ก็เหมือนคำที่เราใช้ว่า "วูบหนึ่งของความคิด" นั้นแหละ  พวกที่เรียนเกี่ยวกับการใช้ความคิดสร้างสรรค์ หรือการออกแบบ จิตใต้สำนึกมีประโยชน์มากในการช่วยในเรื่องสร้างแรงบันดลใจ  ยกตัวอย่าง เช่น มีงานหรือโจทย์ ยากๆ แต่คิดเท่าไหร่ก็คิดไม่ออก พอเลิกๆ คิดไป บางทีร้องๆเพลงอยู่ขณะกำลังอาบน้ำอยู่(จริงๆแล้วจะพิมพ์ว่านั่งขี้อยู่ แต่ไม่สุภาพเปลี่ยนเป็นอาบน้ำแทนแล้วกันนะ) ก็มีความคิด วูบหนึ่งโผล่เข้ามาในหัวสมองว่าต้องทำแบบไหนหรือเห็นภาพอะไรเกี่ยวกับงานนั้น  นี่แหละ ( อ่อ  ขี้ ออกแหละ) คือ "จิตใต้สำนึก"

อย่างที่บอกแหละ ครับ การบวนการตัดสินใจของจิตใต้สำนึกมาจาก การสะสมข้อมูลและเรื่องราวต่างๆ จากจิตสำนึก หากเรารับรู้ขอมูลไม่ดีไว้เยอะ ภาวะการตัดสินใจของ จิตใต้สำนึกจะส่งออกมา ก็จะเป็นเรื่อง ไม่ดีต่างๆมาให้เรา
หารับรู้เรื่องดีๆไว้เยอะๆ จิตใต้สำนึกจะส่งออกมาให้เราก็จะเป็นเรื่อง ดีๆ

มีวิธีง่ายๆ ที่จะฝึกให้จิตใต้สำนึก ทำงานบ่อยๆ คือ การใช้จินตนาบ่อยๆ การใช้จินตนาการณ์ ทำให้เปิดช่องว่างของจิตสำนึกเราได้ ก็เหมือนการผ่อนคลายจิตแหละครับ

รูป เปรียบเทียบจิตทั้งส่วนสำนึก และส่วนใต้สำนึก เหมือน ภูเขาน้ำแข็ง ลอยในมหาสมุทร ส่วนลอยเหนือน้ำต้อง แสงสว่างและอากาศ ปรากฏแก่ สายตาโลก คือ จิต หรือ พฤติกรรม ที่อยู่ในความควบคุมของ ความสำนึกตัว ส่วนที่จมอยู่ใต้น้ำ (ซึ่งปริมาณมากกว่า) อยู่ใน ความมืดกว่า ไม่ปรากฏแก่สายตาโลก คือ จิตใต้สำนึก อันเป็นภาคสะสม ประสบการณ์ในอดีตมากมาย ถูกบีบอัด เก็บกด หรือคอย เพื่อให้สม ปรารถนา เพื่อให้ได้ จังหวะเหมาะ สำหรับตอบสนองสิ่งเร้า อันยังไม่ได้ทำ หรือทำ ไม่ได้ในภาวะปกติ (เช่น กฎหมายห้าม, ประเพณีไม่ยอมรับ ว่าถูก, สังคมไม่นิยม ฯลฯ)
รูปซ้ายมือ เปรียบเหมือนเวลาอันเป็นปัจจุบันเท่านั้น และมีความเป็นปกติบุคคลย่อมรู้สึกสงบ สบาย มีสติ พลังจิตสำนึก ควบคุมพฤติกรรม ทั้งหลาย ให้เป็นไปตามที่เขาเห็นว่า ถูกต้อง,สมควร, ทำโดยเคารพกฎหมายและระเบียบของสังคม, รูปขวามือแสดงว่าเวลาลมฟ้าอากาศ แปรปรวน มหาสมุทรมีคลื่นจัด ภูเขาน้ำแข็งโครงเครง ส่วนที่เคยจมใต้น้ำ โผล่ขึ้นเหนือน้ำ ให้มองเห็นได้ เทียบได้กับยามบุคคล มีอารมณ์ขุ่นมัว เคร่งครัด ด้วยความโกรธ เกลียด อิจฉา พยาบาท กลัว ตื่นเต้น วิตก เจ็บป่วย ฯลฯ พลังจิตใต้สำนึกที่ไม่มีโอกาสได้แสดง พฤติกรรมออกมานั้น มักแปรรูปเป็นพฤติกรรมผิดปกติ รูปใดรูปหนึ่งก็ได้ เช่น รู้สึกกลัวตลอดเวลา กามวิปริตซึมเศร้าตลอดเวลาฯลฯ การช่วยเหลือบุคคล ที่มีพฤติกรรมผิดปกติประเภทนี้ จำเป็นจะต้องเข้าใจหยั่งรู้ถึง พลังจิตใต้สำนึก ที่เป็นต้นเหตุ จิตแพทย์สกุลฟรอยด์ อาจใช้วิธีการสะกดจิต หรือทำการบำบัดแบบ Free Association เพื่อให้คนไข้เปิดเผยพลังจิตใต้สำนึก ซึ่งเขาไม่เคยเล่า, ไม่เคยเปิดเผย, ไม่เคยแสดงออก หรือซึ่งเจ้าตัวเองก็อาจไม่ตระหนักรู้มาก่อน
อนึ่ง พลังจิตใต้สำนึกมีหลายระดับ บางอย่างอยู่ในระดับตื้น บางอย่างอยู่ในระดับลึก และยังแตกต่างกันในแง่พลังแรงเข้ม หรืออ่อน ของการขับดัน ด้วยจากข้อมูลต่าง ๆ เหล่านี้ ทำให้อธิบายหรือทำความเข้าใจได้ว่า คนแต่ละคนแตกต่างกัน ในรูปของ พลังจิตสำนึก และใต้สำนึก ฉะนั้น คนแต่ละคนจึงมีบุคลิกภาพไม่เหมือนกัน

รูป พลังจิตสำนึกและใต้สำนึก กระตุ้นให้มนุษย์ประกอบพฤติกรรมต่าง ๆ นานา พฤติกรรมบางประเภทถูกกระตุ้นโดยจิตสำนึกอย่างเดียว (เครื่องหมาย ๑) และจิตใต้สำนึกปะปนกัน (เครื่องหมาย ๒) เช่น บางคราวเผลอพูด คิด ทำ แล้วมีสติระลึกได้ทันทีว่าควรหรือไม่ควร จึงเปลี่ยนคำพูด วิธีคิด การกระทำพฤติกรรมบางประเภทถูกกระตุ้นโดยจิตใต้สำนึกอย่างเดียว (เครื่องหมาย ๓) เช่น ความฝัน การพลั้งปาก การทำอะไรอย่างเผลอไผล ไม่รู้ตัว